احادیث گمان نیک به خداوند بردن
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : مبادا احدى از شما بدون گمان نیک به خداوند عزّ و جلّ بمیرد ؛ زیرا خوش گمانى به خداوند عزّ و جلّ بهاى بهشت است .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : گمان نیک داشتن به خداوند ، گونه اى عبادت خداوند عزّ و جلّ است .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : گمان نیکو [به خدا] جزئى از عبادت نیکوست .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بزرگترین گناه کبیره ، بد گمانى به خداست .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هیچ بنده اى نیست که به خداوند گمان نیک بَرَد ، مگر این که خداوند مطابق همان گمان با او عمل کند و این است سخن خداوند که مى فرماید : «همین گمانى که به پروردگارتان داشتید ، شما را هلاک کرد و از زیانکاران شدید» .
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : یکى از مردان امت خود را دیدم که بر صراط ، مانند شاخه خشکیده درخت خرما در یک روز طوفانى ، مى لرزد . در این هنگام خوش گمانى او به خداوند لرزش او را آرامش بخشید .
امام على علیه السلام : هر که به خدا گمان نیک بُرد ، به بهشت دست یافت و هر که به دنیا گمان نیک بُرد ، به رنج و محنت گرفتار آمد .
امام على علیه السلام : حسن ظنّ بنده به خداى سبحان به اندازه امیدش به اوست و حسن توکّلش به خداوند ، به اندازه اطمینانش .
امام رضا علیه السلام : به خداوند گمان نیک ببر ؛ زیرا خداى عزّ و جلّ مى فرماید : من نزد گمان بنده مؤمن خویشم ؛ اگر گمانِ او به من نیک باشد ، مطابق آن گمان با او رفتار کنم و اگر بد باشد نیز مطابق همان گمانِ بد با او عمل کنم .
«پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
حسن ظن و خوشبینی انسان خود یکی از مصادیق عبادت است. (شهابالاخبار، ص ۳۵۷)
۲ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
حسنظن و خوشبینی بالاترین مرتبة تقوی و پرهیزکاری است. (فهرست غرر، ص ۲۲۶)
۳ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
حُسنُ الظَّنِّ راحَةُ القَلبِ وَ سَلامَةُ البَدَنِ.
خوشبینی، مایة راحتی جان و سلامتی تن آدمی است. (شرح غرر، ج ۳، ص ۳۸۴)
۴ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
اِحتَرِسوُا مِنَ النّاسِ بِسُؤالظَّنِّ.
از سوءظن و بدگمانی نسبت به مردم بپرهیزید. (تحفالعقول، ص ۵۳)
۵ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
حُسُن الظَّنِّ اَصلُهُ مِن حُسنِ ایمانِ المَرءِ و سَلامَةِ صَدرِهِ.
اصل و ریشة حسنظَن، ایمان نیکوی شخص و صفای باطنی او است. (بحار، ج ۷۵، ص ۱۹۶)
۶ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»:
اِنّ اللهَ تَعالی حَرَّمَ مِنَ المُسلِمِ دَمَهُ وَ مالَهُ وَ أَن یُظَنَّ بِهِ ظَنَّ السَّوءِ.
خداوند متعال، تعرض به جان و مال مسلمان و سؤظن و گمان بد بردن به او را حرام فرموده است. (بحار، ج ۷۵، ص ۲۰۱)
۷ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
اِتَّقوا ظُنونَ المُؤمنینَ فَاِنّ الله تعالی جَعَلَ الحَقَّ عَلَی اَلسِنَتِهِم!
از ظن و فراست مؤمنان برحذر باشید که خداوند متعال حقیقت را بر زبان آنان جاری ساخته است! (نهجالبلاغه، کلمة ۳۰۱)
۸ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
اِطرَحوا سُوءَ الظَّنِّ بَینَکُم فَاِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ نَهی عَن ذلِکَ.
سؤظن و حس بدبینی را نسبت به همدیگر از خود دور کنید. این یک وظیفه و دستور خداوند متعال است. (خصال، ج ۲، ص ۱۶۳)
۹ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
أَحسِنوا ظنُونَکُم بِاِخوانِکُم تَغَتَنِموا بِها صَفاءَ القَلبِ وَ نَقاءَالطَّبعِ.
در حق برادران خود حسنظن داشته باشید که برای شما صفای دل و پاکیزهطبعی به دنبال خواهد داشت. (بحار، ج ۵، ص ۱۹۶)
۱۰ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
مَن ظَنَّ بِکَ خَیراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ.
کسی که به تو حُسن ظن دارد تو نیز این خوش باوری او را نسبت به خود بپذیر. (نهجالبلاغه، کلمة ۲۴۰)
11ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
مَن لَمْ یُحِسنْ ظَنَّهُ اِستَوَحشَ مِن کُلِّ اَحَدٍ!
کسی که حسّ بدبینی دارد از همه کس وحشت دارد! (فهرست غرر، ص ۲۲۷)
۱۲ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
سُوءُ الظَّنِّ بِمَن لایَخونُ مِنَ اللُّؤْمِ.
سؤظن بردن به کسی که اهل دغل و خیانت نیست نشانة لئامت و فرومایگی است. (فهرست غرر، ص ۲۲۷)
۱۳ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»:
مَن ساءَ ظَنُّهُ بِمَن لایَخونُ حَسُنَ ظَنُّهُ بِما لایَکونُ!
کسی که به شخص امینی که اهل خیانت نیست گمان بد ببرد (در عوض) به آنچه که واقعیت ندارد خوشگمان خواهد بود! (فهرست غرر، ص ۲۲۸)